Hiện nay, xe số tự động cũng được ưa chuộng hơn xe số sàn bởi tính tiện lợi của nó, nhất là đối với những người mới bắt đầu. Trong bài viết này, Auto Detailing sẽ cung cấp cho bạn những hướng dẫn cách lái xe số tự động đầy đủ và khách quan nhất giúp bạn luôn tự tin và an toàn trên mọi nẻo đường.

Xe số tự động là gì?

Để giúp các bạn hiểu rõ hơn về hướng dẫn học lái xe ô tô tự lái trong bài viết này, trước tiên chúng ta cần hiểu: Xe ô tô số tự động là gì? 

Xe hộp số tự động là xe có hộp số tự động điều chỉnh hoàn toàn mà người lái xe không cần phải tăng giảm số bằng tay (còn được gọi là AT: Auto Transmission). Hệ thống tự động tăng giảm số của xe khi xe đang chuyển động, tùy thuộc vào người lái và tốc độ tương ứng.

Xe hộp số tự động là xe sử dụng số tự động và được chia thành hai loại chính, bao gồm:

• Đối với xe có cấp (AMT và AT), AT là hộp số được sử dụng trên ô tô ngày nay.
• Hộp số vô  CVT (truyền động qua dây đai kim loại) hay còn gọi là hộp số biến thiên liên tục thường thấy trên các dòng xe cỡ nhỏ giá rẻ.

Tiện lợi, dễ vận hành, không tốn sức là những ưu điểm được nhiều tài xế công nhận trên xe số tự động. Khi lái xe số tự động, chúng ta chỉ cần lên xe, nổ máy, nhả phanh, đạp ga mà không cần lo lắng xe bị ì máy hay ì ạch khi về từng số. Người lái chỉ cần quan tâm đến ga và bàn đạp phanh. Tuy nhiên, chính vì ưu điểm này mà hầu hết người điều khiển hộp số tự động chưa thực sự quan tâm đến hướng dẫn lái xe hộp số tự động an toàn.

Một lợi ích nữa mà Auto Detailing sắp đề cập trong bài viết này là xe số tự động có thể giúp người lái “giải tỏa mệt mỏi” khi di chuyển trong thành phố, đặc biệt là các thành phố lớn của Việt Nam, nơi mà tình trạng kẹt xe luôn là một bài toán khó giải quyết triệt để.

Hiện nay, hầu hết các hãng xe như Toyota, Ford, Honda đều có những mẫu hộp số tự động tốt, giá cả hợp lý cho người tiêu dùng lựa chọn.

Điều tốt là vậy, nhưng để điều khiển xe số tự động một cách an toàn, bạn không chỉ cần hiểu rõ về dòng xe mà còn cả những điều nên làm và không nên cũng như những sai lầm dễ mắc phải.

Những ký hiệu và bộ phận bạn cần nắm rõ khi lái xe số tự động 

Xe hộp số tự động có chân côn không? Bộ phận chân côn là điểm khác biệt lớn nhất giữa hộp số sàn và hộp số tự động. Với xe số tự động, bạn không cần lo lắng về việc điều khiển chân côn. Xe hộp số tự động được trang bị chân côn tự động và chỉ có bàn đạp ga và phanh nên khi lái xe sẽ dễ dàng di chuyển hơn so với xe số sàn.

Tuy nhiên, cần đặc biệt chú ý đến hai chi tiết cực kỳ quan trọng là chân ga và chân phanh. Tưởng chừng đơn giản nhưng đã không ít vụ tai nạn khiến tài xế nhầm lẫn giữa hai bộ phận này hoặc đạp nhầm chân phanh và vào chân ga do tinh thần không ổn định. Đây là cách mà thuật ngữ “xe điên” ra đời.

Vì vậy, đây là hai chi tiết người lái cần đặc biệt chú ý. Trong phần tiếp theo của bài viết này, Auto Detailing sẽ giải thích và hướng dẫn lái xe số tự động an toàn và những điều bạn cần biết để giảm thiểu các lỗi xảy ra với bàn đạp ga và phanh.

Ý nghĩa của các ký hiệu trên ô tô số tự động: Các ký hiệu trên ô tô số tự động thường rườm rà và khó nhớ hơn ô tô số sàn do sự đơn giản trong điều khiển. Việc điều khiển xe chắc chắn sẽ dễ dàng hơn khi bạn biết ý nghĩa của các ký hiệu. Cụ thể như sau: 

• R ( Reverse)  – số lùi – Sử dụng khi lùi đỗ xe
• N (Neutral) – Số Mo, ngắt kết nối truyền động – được sử dụng khi xe cứu hộ cần được kéo
• P (Park) – Đỗ xe – Sử dụng khi đỗ xe trong thời gian dài
• D (Drive) – Số tiến – Dùng để di chuyển xe về phía trước

Tùy theo từng dòng xe mà chúng ta sẽ tham khảo cụ thể các ký hiệu khác trong sách hướng dẫn cho từng dòng xe học lái xe ô tô số tự động:

• S (Sport): Chế độ số thể thao, hoạt động gần giống như hộp số sàn
• M (Manual): (+ -) hoạt động tương tự như hộp số sàn, cho phép xe sang số 1, 2, 3, 4, 5 và ngược lại.
• D1 (Drive 1), D2 (Drive 2): Sử dụng ở tốc độ chậm, trên đường khó hoặc khi tăng tốc. Một trong những công dụng quan trọng của tính năng này là dùng để hãm số giúp xe đổ đèo an toàn. 
• L (Low): Số thấp, đuợc dùng cho các tình huống tải nặng, xe lên dốc và xuống dốc.
• B (Brake): Một thiết bị hãm phanh dùng để giảm tốc độ động cơ khi xe đang xuống dốc, thường có trên hộp số tự động vô cấp CVT.
• OD (Overdrive): Số được sử dụng để sang số khi bạn cần tăng tốc.

Các bước cơ bản lái xe số tự động an toàn 

Dưới đây là những bước cơ bản để hướng dẫn sử dụng hộp số tự động an toàn mà ngay cả những tài xế lâu năm với kinh nghiệm lái xe nhiều năm cũng phải nắm vững.

Chuẩn bị thật kỹ lưỡng trước khi lái xe ô tô số tự động

• Điều chỉnh gương, vị trí ghế: Bạn cần điều chỉnh gương để có tầm quan sát tốt nhất và ghế lái ngồi tạo cảm giác thoải mái. Chỉ khi đó, bạn mới có thể lái xe an toàn và tập trung hoàn toàn khi lái xe. 
• Kiểm tra xe và xác định các điều khiển của xe trước khi lái xe
• Đảm bảo tất cả các cửa đều được khóa
• Thắt dây an toàn cho bạn và mọi người trên xe
• Đảm bảo rằng chiếc xe đã sẵn sàng bằng cách kiểm tra bảng điều khiển, không còn đèn sáng thông báo.
• Đừng để điện thoại làm bạn phân tâm khi đang lái xe, tốt nhất bạn nên để điện thoại ở chế độ im lặng, có thể chỉnh chế độ chuông sẽ nhỏ đến mức vừa đủ nghe. 

Các bước cơ bản để khởi động và vận hành xe ô tô số tự động trong sách hướng dẫn cách lái xe ô tô số tự động

Trong phần hướng dẫn sử dụng hộp số tự động này, chúng tôi sẽ trình bày các bước cơ bản của cách lái xe hộp số tự động.

• Cắm chìa khóa vào ổ điện và khởi động xe: nhấn bàn đạp phanh, nhả phanh tay
• Điều chỉnh xe sang chế độ lái thích hợp mà bạn muốn. Ví dụ, chuyển cần số sang D khi tiến và R khi lùi (tham khảo ý nghĩa của các ký hiệu trong hướng dẫn sử dụng hộp số tự động ở đầu bài viết này để ghi nhớ).
• Bạn phải đạp phanh bằng chân và nhả dần phanh tay, đồng thời sử dụng gương chiếu hậu để quan sát kỹ phía trước và phía sau trước khi cho xe di chuyển.
• Bỏ chân phanh, từ từ nhấn ga để tăng tốc, cảm nhận xe chuyển động và tăng đến tốc độ mong muốn phù hợp với luật giao thông.
• Đỗ và dừng xe: Đạp bàn đạp phanh bằng chân phải cho đến khi xe dừng hẳn, tiếp tục kéo phanh tay và chuyển cần số về P, sau đó tắt máy.

5 nguyên tắc nên ghi nhớ trong hướng dẫn lái xe số tự động 

Một chiếc xe hộp số tự động rất dễ lái xe trên đường. Tuy nhiên, nếu không nắm vững các nguyên tắc lái xe thì khi tham gia giao thông có thể xảy ra những hậu quả không thể lường trước được. Hãy cùng Auto Detailing tìm hiểu 5 nguyên tắc chính trong hướng dẫn học lái xe hộp số tự động trong phần tiếp theo của bài viết:

• Quy tắc 1: Không điều chỉnh ghế, vô lăng, gương khi xe đang di chuyển

Bạn cần kiểm tra và điều chỉnh cẩn thận vị trí của ghế, vô lăng và gương trước sao cho thoải mái, đảm bảo đủ tầm quan sát trước khi lên xe. Trong quá trình lái xe, nếu cảm thấy không thoải mái và muốn điều chỉnh, bạn cần phải đậu xe vào lề đường cho phép để điều chỉnh theo quy định của pháp luật giao thông.

• Quy tắc 2: Lái xe bằng một chân. Không bao giờ dùng bằng hai chân để thao tác

Xe số tự động khác xe số sàn ở chỗ đã loại bỏ chân côn và người lái không cần dùng chân trái để điều khiển xe. Điều này giúp việc lái xe trở nên dễ dàng và thoải mái hơn, nhưng nó cũng có thể là nguyên nhân gây ra tai nạn nếu người lái xe bất cẩn.

Khi điều khiển xe số tự động, người lái chỉ cần dùng chân phải để điều khiển đồng thời cả chân ga và chân phanh, tương tự như khi lái xe số sàn, tránh vô tình đạp cả hai vào cùng một lúc rất dễ xảy ra tai nạn.

• Quy tắc 3: Không có dầu, phanh

Quy tắc này đặc biệt quan trọng đối với những người mới lái xe hoặc những người lái xe chuyển từ xe số sàn sang xe số tự động. Với xe số tự động bạn cần học cách điều chỉnh chân phanh thật thành thạo vì khi nhả ga, xe số tự động có xu hướng duy trì tốc độ hoặc thậm chí là số cao và tăng tốc khi xe xuống dốc ngược với hiện tượng “hãm động cơ “của số sàn khi thả chân ga. Đây được coi là nguyên tắc” vàng “luôn phải ghi nhớ trong sách hướng dẫn cách lái xe hộp số tự động.

Khi lái xe, nếu tốc độ xe ổn định và không cần tăng tốc, người lái nên đặt hờ chân phải lên bàn đạp phanh. Nếu không, sẽ bất tiện hơn khi chuyển từ chân ga sang phanh khi bạn cần giảm tốc mạnh. Hơn nữa, nhiều người lái xe không đủ ổn định tâm lý và luôn đạp ga thay vì chân phanh, điều này rất dễ gây ra tai nạn.

• Quy tắc 4: Không chuyển sang số N khi xe đang lăn bánh

Chuyển từ số D sang số N khi xe đang lăn bánh dễ làm giảm tuổi thọ của hộp số và gây nguy hiểm cho người lái khi khó kiểm soát tốc độ của xe. Chuyển về số N khi xe đang lăn bánh, đặc biệt khi xuống dốc hoặc khi dừng đèn đỏ có thể làm xe lăn bánh trớn về phía trước. Nhiều người nghĩ làm như vậy sẽ giúp xe tiết kiệm nhiên liệu nhưng về lâu dài lại không có lợi cho các chi tiết và bộ phận bên trong hộp số.

Thậm chí, trong sách hướng dẫn sử dụng xe Mazda 3 số tự động có ghi: “Không được chuyển sang chế độ N khi xe đang di chuyển. Rất nguy hiểm và xe không thể hãm động cơ khi giảm tốc độ, có thể dẫn đến thương tích”.

• Quy tắc 5: Làm quen thật thành thạo với chiếc xe trước khi sử dụng nó

Đây là luật bất thành văn khi điều khiển bất kỳ phương tiện nào. Việc sử dụng hộp số tự động được thiết kế để làm cho người lái xe thuận tiện hơn, dễ dàng hơn và thoải mái hơn. Nhưng nếu bạn là người mới sử dụng ô tô, thì chính sự tiện lợi và thoải mái này lại là nguyên nhân gây ra những chấn thương và tai nạn không chủ ý.

Trong phần cuối cùng của bài viết về cách lái xe ô tô tự lái, Auto Detailing sẽ đề cập đến những sai lầm khi lái xe số tự động và những điều nên và không nên làm khác.

Những sai lầm và lưu ý cần biết trong hướng dẫn học lái xe số tự động

Vậy tài xế thường mắc những lỗi nào khi điều khiển xe số tự động, ngoài những nguyên tắc trên thì còn những lưu ý nào khác cần chú ý?

• Quên số tay, nhất là khi lên đèo dốc và xuống dốc

Hiện nay, hầu hết các xe số tự động đều có chế độ chuyển số tay và thể thao, tuy nhiên do đã quá quen thuộc với chế độ số D nên nhiều tài xế thường bỏ qua, thậm chí không biết đến chế độ này.

Trong trường hợp đổ đèo, dốc và thường xuyên sử dụng phanh rất dễ khiến phanh bị nóng, thậm chí cháy má phanh và mất phanh. Sử dụng chế độ sang số bằng tay sẽ cho phép bạn nhanh nhẹn hơn khi chuyển số hãm phanh mà không cần phải đạp phanh quá nhiều.

• Mang dép hoặc giày cao gót khi lái xe

Đi dép có thể khiến chân bạn không thoải mái và không đầm, chưa kể đến việc quai dép sẽ bị bung ra, dép dễ bị trượt và ảnh hưởng đến chân ga và chân phanh. Phụ nữ không bao giờ nên đi giày cao gót khi lái xe. Phần gót giày có thể dễ dàng mắc vào thảm sàn của xe, khiến người lái khó di chuyển, hay ì ạch khi chuyển từ chân ga sang phanh. Tốt nhất, bạn nên có một đôi đế mềm và đế bằng chắc chắn. 

• Đặt nhiều đồ đạc lỉnh tinh dưới sàn ghế lái xe

Nhiều tài xế để chai lọ hoặc các vật dụng khác dưới sàn xe để tiện lấy. Tuy nhiên, chắc chắn sẽ gây bất tiện hơn cho bạn khi sử dụng chân ga và chân phanh. Vì vậy, để đồ đúng nơi quy định trong xe, ranh giới giữa “tiện lợi” và “bất tiện” thật mỏng manh.

• Nhấn nút khóa trên cần số quá thường xuyên

Điều này có thể vô tình chuyển cần số sang vị trí R, rất nguy hiểm, đặc biệt nếu người lái không biết khi cần số đã chuyển sang vị trí R.

Những lưu ý bổ sung để lái xe an toàn trên ô tô số tự động

• Điều khiển vô lăng bằng cả hai tay, thoải mái và linh hoạt
• Sử dụng tín hiệu xe thích hợp khi di chuyển
• Chỉ sử dụng chân phải, không sử dụng chân trái khi lái xe
• Lưu ý đèn báo vị trí cần số. Nếu đèn nhấp nháy trong khi bạn đang lái xe, hộp số tự động có thể bị lỗi.
• Luôn nhấn bàn đạp phanh khi chuyển số.

Trên đây là hướng dẫn về hộp số tự động mà bạn nên có khi bắt đầu học và dự định mua xe mới hoặc chuyển sang hộp số tự động. Auto Detailing hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn tự tin hơn trên mọi hành trình. 

Tìm kiếm AutoDetailing.vn qua:

• • • Facebook: https://fb/autodetailing.vn
    • Youtube:https://bit.ly/3Hc93rk