Bánh đà là gì? Những dấu hiệu cho biết bánh đà ô tô gặp trục trặc 

1126

Bánh đà ô tô giống như một cỗ máy tích trữ năng lượng bằng cách phản ứng với những thay đổi của tốc độ trục khuỷu động cơ. Vậy bánh đà có cấu tạo như thế nào và nó hoạt động như thế nào trong quá trình động cơ hoạt động?

Thông thường, bánh đà được lắp ở phía sau trục khuỷu và mục đích chính của nó là tích năng lượng và làm cho trục quay đều. Đồng thời, nó còn được lắp vào các bộ phận của hệ thống khởi động như bánh răng của ô tô.

Bánh đà là gì?

Bánh đà là một cấu trúc giống như đĩa tải nặng kết nối trực tiếp với trục đầu ra của động cơ. Bánh đà giữ cho động cơ hoạt động trơn tru do năng lượng quay được tích trữ. Chúng cũng cung cấp động năng cho hệ thống truyền động trong trường hợp ô tô hoặc máy móc bị mất đà và giảm tốc độ.

Bánh đà cho động cơ tốc độ thấp thường được làm bằng gang xám hoặc hợp kim nhôm, đối với động cơ tốc độ cao sẽ sử dụng ít thép hơn và nhiều cacbon. Bộ phận này thường có quán tính nên có thể loại bỏ hoặc giảm thiểu các dao động tốc độ của hệ thống truyền lực.

Bánh đà là một cấu trúc giống như đĩa tải nặng kết nối trực tiếp với trục đầu ra của động cơ
Bánh đà là một cấu trúc giống như đĩa tải nặng kết nối trực tiếp với trục đầu ra của động cơ

Cấu tạo của bánh đà ô tô 

  • Lò xo: ​​Bánh đà bao gồm một lò xo hai pha, được uốn song song và nâng cao lên bằng cách điều chỉnh vòng cung bên ngoài khi xe đang chạy, ở đó lò xo bên ngoài được sử dụng để cải thiện dải tần cộng hưởng không an toàn.
  • Bánh hành tinh: Chi tiết bánh hành tinh bao gồm nhiều bánh răng gắn cùng giá đỡ bánh đà, và khi bánh đà được trục vít dẫn quay sẽ tạo ra chuyển động hỗn hợp.
  • Vành: Có một đĩa tròn ở bên ngoài bánh đà, đó là vành. Phần này được thiết kế theo trọng lượng nặng hơn  giúp quá trình chuyển hàng diễn ra suôn sẻ. Ngoài ra, vành xe được kết nối với hệ thống điện quay giúp khởi động động cơ và cung cấp năng lượng cho máy phát điện.
  • Vòng bi trơn: Đây là các bộ phận hướng tâm và hướng trục có công dụng cân bằng trọng lượng, các lực hướng tâm không cân bằng hoặc ký sinh do tổ máy hoặc động cơ tạo ra.
  • Vỏ bánh đà: Chi tiết này có tác dụng bảo vệ các bộ phận bên trong khỏi bụi bẩn, thường được làm bằng chrome.
  • Đĩa hỗ trợ: Đĩa này sẽ được đặt bên trong bánh đà để hỗ trợ các lò xo hai pha, v.v.
Bánh đà cho động cơ tốc độ thấp thường được làm bằng gang xám hoặc hợp kim nhôm, đối với động cơ tốc độ cao sẽ sử dụng ít thép hơn và nhiều cacbon
Bánh đà cho động cơ tốc độ thấp thường được làm bằng gang xám hoặc hợp kim nhôm, đối với động cơ tốc độ cao sẽ sử dụng ít thép hơn và nhiều cacbon

Nguyên lý hoạt động của bánh đà

Bánh đà ô tô là một bánh xe có khối lượng lớn. Nó cần rất nhiều lực để giúp trục của nó quay. Khi các bánh xe đang chuyển động với tốc độ cao. Nó sẽ tiếp tục di chuyển. Trừ khi người điều hành buộc nó phải dừng lại hoàn toàn. Khi bánh đà quay, nó tích trữ một số năng lượng dưới dạng động năng. Sau đó, nó sẽ được sử dụng để cung cấp năng lượng cho xe hoặc máy khi khởi động hoặc tăng tốc.

Vậy bánh đà ô tô hoạt động như thế nào để tiết kiệm năng lượng? Hãy tưởng tượng nó có cơ chế hoạt động tương tự như pin cơ học. Trong khi, pin lưu trữ và tích lũy năng lượng ở dạng hóa học. Bánh đà ô tô tích trữ năng lượng dưới dạng động năng.

Một bánh đà có thể tích trữ nhiều năng lượng khi nó quay ở tốc độ cao. Hoặc được trang bị mômen quán tính cao. Điều này có nghĩa là nó sẽ rắc rối hơn. Nhưng giải pháp tốt nhất ở đây là bạn nên quy cho nó tốc độ nhanh hơn. Cách này sẽ tốt hơn việc tăng khối lượng của bánh đà. 

Bánh đà ô tô là một bánh xe có khối lượng lớn. Nó cần rất nhiều lực để giúp trục của nó qua
Bánh đà ô tô là một bánh xe có khối lượng lớn. Nó cần rất nhiều lực để giúp trục của nó quay

Những dấu hiệu cho biết bánh đà ô tô gặp trục trặc 

Bánh đà bị hư hỏng có thể ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của xe, vì vậy người lái xe có thể nhận biết sự cố bằng những dấu hiệu bất thường trong quá trình vận hành như: 

  • Có mùi khét trong xe

Xe có mùi khét cho thấy bánh đà bị ma sát quá mức. Bề mặt của bánh đà sẽ bị chai và nứt do nhiệt độ cao, và không thể bám vào đĩa ma sát. Thông thường, nếu bánh đà bị hỏng, các đĩa ma sát cũng có khả năng bị mòn và cần được thay thế.

  • Ô tô tăng tốc chậm

Sau một thời gian hoạt động, bánh đà cùng với bộ ly hợp sẽ bị mòn dẫn đến giảm ma sát. Bề mặt bánh đà có thể có vết chai, vết nứt, không còn ma sát tốt với đĩa ma sát. Do đó, công suất động cơ không được truyền tối ưu đến các bánh xe mà bị mất đi khi truyền qua ly hợp.

Đồng thời, nếu phốt làm kín lắp ở cuối trục khuỷu bị hỏng, dầu có thể bị rò rỉ và bám vào bề mặt bánh đà, gây trượt đĩa ma sát. Điều này có thể khiến xe tăng tốc chậm và gây cảm giác yếu xe khi di chuyển.

  • Rung bàn đạp ly hợp

Khi người lái nhấn ly hợp và cảm thấy bàn đạp rung, nó có thể làm hỏng bánh đà của xe. Điều này có thể do lò xo cân bằng mâm ép bị hỏng hoặc bề mặt bánh đà bị mòn không đều.

Nguyên nhân và cách khắc phục bánh đà ô tô bị hỏng 

Bánh đà bị hỏng có thể ảnh hưởng đến hoạt động của động cơ và gây mất an toàn khi lái xe. Một số nguyên nhân dẫn đến sự cố bánh đà ô tô và cách khắc phục như sau:

  • Bánh đà cong vênh và đảo chiều

Nguyên nhân khiến bánh đà bị cong vênh hoặc đảo chiều là do ma sát với đĩa ly hợp. Trong trường hợp này, chủ xe nên kiểm tra bánh đà bằng cách lắp nó vào mặt bích trục khuỷu và đặt trục khuỷu vào cả hai mũi chống tâm. Cuối cùng, kiểm tra mức độ cong vênh của bánh đà bằng đồng hồ và tiến hành xử lý làm phẳng bề mặt (nếu độ cong vênh lớn hơn 0,1mm).

  • Bánh đà bị gãy hoặc bào mòn

Bánh đà sẽ bị mòn hoặc gãy nếu va chạm mạnh với bánh răng khởi động. Trong trường hợp này, người sử dụng nên quan sát để xác định hư hỏng, sau đó hàn và lắp kín lại răng, nếu chỉ bị hư hỏng một mặt thì bánh đà có thể tháo ra đảo ngược lại và tiếp tục sử dụng. Nếu bánh đà bị hư hỏng nặng, người dùng nên thay bánh đà mới để đảm bảo an toàn khi vận hành.

Những câu hỏi liên quan đến bánh đà ô tô 

  • Tại sao bánh đà có răng?

Một bánh răng trong bánh đà truyền mô-men xoắn từ động cơ khởi động đến trục khuỷu. Ngoài ra, một bánh răng được gắn vào bánh đà để nó có thể kết hợp với bánh răng khởi động động cơ, tạo ra một lực giúp bánh đà quay với tốc độ nhanh hơn.

  • Bộ điều tốc có giống bánh đà không?

Nguyên lý làm việc của bộ điều tốc ô tô và bánh đà hoàn toàn khác nhau. Bộ điều tốc là bộ phận của hộp số điều chỉnh tốc độ trung bình của động cơ khi mức tải thay đổi, trong khi bánh đà sử dụng năng lượng dự trữ để cung cấp năng lượng cho hệ thống truyền động. 

  • Tại sao bánh đà chỉ có thể làm bằng gang?

Như chúng ta đã biết, gang là hợp kim của sắt, cacbon và nhiều nguyên tố khác, như: Mn, Si, P, S, Cr, Ni, Mo … Do đó, gang có nhiệt độ nóng chảy cao, dễ để lấp đầy khuôn và khó bị biến dạng khi gặp phản ứng nhiệt.

Bánh đà sẽ bị mòn hoặc gãy nếu va chạm mạnh với bánh răng khởi động
Bánh đà sẽ bị mòn hoặc gãy nếu va chạm mạnh với bánh răng khởi động

Bài viết trên là những thông tin mà Auto Detailing muốn chia sẻ với các bạn về bánh đà ô tô. Hy vọng rằng những thông tin này, bạn sẽ có thêm kinh nghiệm để kiểm tra cũng như bảo trì bánh đà cho ‘xế cưng’ của bạn.

AutoDetailing.vn – Blog chia sẻ, đánh giá phụ kiện ô tô cũng như chia sẻ các thông tin hữu ích về thị trường ô tô, cách tự chăm sóc chiếc xe ô tô giúp người dùng trải nghiệm nhiều hơn trên chiếc xe của mình.

Tìm kiếm AutoDetailing.vn qua: